«پول بیشتر یا کیفیت بهتر؟»
گفتگو با رضا احدنژاد، پیمانکار باسابقه تهرانی درباره افزودنی‌های بتن
مصاحبه‌گر: آرمان محمدزاده – زمستان 1402
یکی از چیزهایی که همیشه برایم جالب بوده، واکنش پیمانکارها به بحث افزودنی بتن است. برخی آن را هزینه اضافی می‌دانند، برخی هم آن را ناجی پروژه. به همین خاطر تصمیم گرفتم با رضا احدنژاد گفت‌وگویی داشته باشم. کسی که حدود 25 سال در کار ساخت‌وساز فعال بوده و پروژه‌های مسکونی، تجاری و حتی صنعتی زیادی در کارنامه‌اش دارد.
نشست‌مان در کارگاه پروژه‌ای در جنت‌آباد برگزار شد. چای روی آتش بود و صدای بتن‌ریزها از طبقه پایین شنیده می‌شد.
آرمان محمدزاده:
آقای احدنژاد، خیلی‌ها معتقدند افزودنی بتن فقط یک هزینه‌ی اضافیه. شما به‌عنوان کسی که سال‌ها با بتن و سازه سر و کار داشته‌اید، نظرتون چیه؟
رضا احدنژاد (با لبخند):
والا اگه این سؤالو 15 سال پیش از من می‌پرسیدی، خودمم می‌گفتم ولش کن، همون سیمان و ماسه کافیه! ولی تجربه چیز دیگه‌ای نشونم داد. بار اول که روان‌کننده استفاده کردیم، یادمه زمستون بود، هوای تهران سرد و پمپاژ سخت. اپراتور پمپ دیگه داشت گریه‌اش می‌گرفت. یکی از بچه‌های آزمایشگاه گفت بیا یه فوق‌روان‌کننده بزنیم تو میکسر. زدیم، بتن نرم شد، راحت رفت بالا. همون روز فهمیدم قیمت افزودنی یه‌جور سرمایه‌ست.
آرمان:
پس به‌نظر شما هزینه‌ای که بابت افزودنی پرداخت می‌شه، در طول پروژه جبران می‌شه؟
احدنژاد:
نه‌تنها جبران می‌شه، بلکه به‌صرفه‌ست. بگذار برات یه مثال بزنم. تو یکی از پروژه‌ها توی چیتگر، از افزودنی دیرگیر استفاده کردیم. بتن‌ریزی تا شب طول کشید، ولی هیچ بخش از بتن توی پمپ خشک نشد. اگه اون روز بتن خراب می‌شد، باید کف فونداسیون رو کَنده و دوباره می‌ریختیم. حالا هزینه‌ی کندن، تأخیر در پروژه، خسارت مهندس ناظر و… رو حساب کن. کل اون ضرر شاید 200 میلیون می‌شد، ولی ما با 3 میلیون افزودنی، اون فاجعه رو پیشگیری کردیم.
آرمان:
در مورد سازه‌های بلند یا پروژه‌های خاص، چطور؟ اونجا هم همین دیدگاه رو دارید؟
احدنژاد:
اونجا که دیگه بدون افزودنی نمی‌تونی اصلاً کار کنی. بتن خودتراکم، کاهنده آب نسل جدید، مواد ضدخوردگی، ضدیخ بتن – اینا همه ابزارای ضروری‌ان. حتی در پروژه‌ای مثل پارکینگ طبقاتی یا استخر، بدون مواد آب‌بند اصلاً ضمانت نمی‌دی. یه‌بار تو پروژه‌مون ناظر گفت: «افزودنی هزینه نیست، بیمه‌ی بتن‌تونه.»
آرمان:
اگه بخواین فقط یک جمله به یه پیمانکار تازه‌کار درباره افزودنی‌ها بگید، چی می‌گید؟
احدنژاد:
می‌گم: «تو اگه امروز پولِ افزودنی ندی، فردا ده برابرشو خرج ترمیم و دعوا و تعویض می‌کنی.»
مصاحبه که تمام شد، رضا احدنژاد سری به لیست متریال کارگاه زد و گفت:
— «مهندس، ببین لیست روان‌کننده‌ها رو چک کن، فردا پمپ داریم برای سقف دوم.»
برای من، این گفتگو یادآور همان لحظه‌ای بود که سال‌ها پیش برای اولین بار کلمه‌ی افزودنی بتن را در یک کارگاه کوچک شنیدم. امروز اما می‌دانم که خیلی وقت‌ها، چیزی که در ابتدا “هزینه‌ی اضافی” به‌نظر می‌رسد، درواقع “نجات‌دهنده‌ی پروژه” است.